İtfaiye Hizmetleri

Yangın söndürme elemanları ve söndürme yöntemleri

C-YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI, SÖNDÜRME ELEMANLARI VE SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ

Yangın Tipleri 4 Sınıfa Ayrılmıştır.

 

A SINIFI: Odun, Kağıt, Tekstil ve benzeri kumaşlar.

Söndürme Elemanı : Su

Söndürme Yöntemi : Soğutma

B SINIFI: Yanabilir sıvılar ve sıvılaşabilir katı maddeler.

Söndürme Elemanı :Kuru toz, Kimyasal köpük, Mekanik köpük, CO2 Hafif su buhar oluşturan sıvılar.

Söndürme Yöntemi :Boğma

C SINIFI: Gazlar ve Sıvılaştırılmış Gazlar.

Söndürme Elemanı :Kuru toz, Kimyasal buhar oluşturan sıvılar, CO2

Söndürme Yöntemi :Boğma

D SINIFI: Metaller

Söndürme Elemanı :Kuru toz, Kimyasal olarak özel formüle edilmiş toz.

Söndürme Yöntemi :Boğma

D-ÖZELLİK ARZ EDEN BAZI YANGIN TÜRLERİ VE MÜDAHALE YÖNTEMLERİ:

Buraya kadar yangınların oluşumunu , yangın söndürme prensiplerini ve yangın söndürücü maddeleri inceledik. Bu konuda bazı yangın türlerini ve söndürme usulleri ile tekniklerini incelemeye çalışacağız. Bu yangın türleri;

1. Bina Yangınları,
2. Orman Yangınları,
3. Akaryakıt Yangınları,
4. Uçak Yangınları,
5. Yer altı çarşıları, pasajlar ve depolarda çıkacak yangınlar,
6. Gemi yangınları,
7. Kapalı Çarşı Yangınları,

D.1 ) BİNA YANGINLARI:

Binalarda oluşan yangınlar genel olarak ahşap yangınlarıdır. Binalarda ortaya çıkan yangınlar çöp veya kağıt kutusunun tutuşması, elektrik kontağı, soba, baca gibi etkenlerledir. Bu etkenlerin binanın esas yapı malzemelerini de sararak tüm binanın tutuşması şeklinde büyük bir yangın ortaya çıkar.

Genel olarak ahşap yangınlarını her türlü söndürme vasıtası ve söndürme cihazları ile söndürebiliriz. (Su, CO2, Kuru Kim­yevi Toz gibi) Ancak bina yangınları geniş çap ve alanda ortaya çıka­cağı için yanıcı maddeyi ve oksijeni ortadan kaldırarak söndürme ola­nağı yok gibidir. Bu tür yangınlar ancak ısı derecesini düşürerek (soğutarak) söndürülebilir. Isı düşürerek söndürme vasıtası sudur.

Su daha önce değindiğimiz gibi yangını söndürmede hem en kolay hem de ucuz bir maddedir. Ancak suyu kullanırken yangından kurtarılacak şeylerin en az şekilde zarar görmesini sağlayıcı şekilde söndürme işlemini yapmak gerekir. Özellikle başlangıç halinde ve bir­az ilerlemiş başlangıç yangınlarda su yerine halı, kilim ve battaniye gibi mal­zemenin yangın üzerine örtülmesi suretiyle müdahale edilmesinde yarar vardır. Yanan bir kağıt sepetine su yerine diğer pahalı söndürücüleri kullanmak gereksizdir.

Bina içinde bulunan ve su işlendiğinde zarar görecek gizli ve değerli evrakların bulunduğu yerlerde (Arşiv gibi) çıkan yan­gınları söndürmede ıslanmadan dolayı çok zarar vermemek için karbon­dioksit veya kuru kimyevi toz kullanmak yerinde olur.

Bir binada meydana gelmiş yangına müdahalede öncelikle görev yapacak itfaiyecilerin can güvenliği önemli­dir. Bu bakımdan binalardaki yangınları söndürme sırasında itfaiyecilerin dikkat etmesi gereken hususlar şunlardır.

Yangın çıkmış binanın öncelikle keşfinin yapılması, binanın yapım şeklinin, içinde bulunan malzemenin niteliğinin tespit edilmesi zorunluluğu vardır.

Tuğla yığma binalarda çatı ve üst katlar­da çıkan yangında yanan katların enkazlarının aşağı katlara dö­külmesi ihtimali olabileceğinden söndürmede kullanılan suyun ağırlığı da buna eklenince enkazın yıkıldığı katın tabanında çökme tehlikesi belirecektir. Bu gibi durumlarda döşeme dayanıklılığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde çalışılmalı ve zeminde su birikmesine engel olma önlemleri alınmalıdır.

Beton kirişli duvarları taş ve tuğla yığma binalarda çatı ve üst katlarda çıkan yangınlarda çoğu kez döşeme ve kiriş başlarının yanmasına neden olduğundan döşeme ve tavanın ani olarak çökmesi söz konusudur. Yangın söndürme çalış­malarında bu konuya dikkat edilmelidir. Bu tip binalarda ted­birli hareket etmek, tehlikeli katların altında bulunmamak, bu­lunmak zorunluluğu varsa kapı ve pencere altlarında ve duvar diplerinde durmak gerekir.

Tümü ahşap binalarda döşeme ve bölme ara­sı yangınları gizli olarak var olan hava akımı ile tüm binanın dış duvarı, bölmeleri, döşeme ve tavan aralarını sardığından bi­nanın taşıma gücü çok azalır ve ani çökmelere neden olur. Bu tip yangınları anında anlamak için, bina içine girmek gerekiyorsa çok dikkatli hareket etmek ve açma işine başlamadan önce bina­nın güvenli yerlerinde boru bulundurmak gerekir.

Tümü kagir (Betonarme) binalarda döşeme üzerine yığılan enkaz ile söndürme için kullanılan su döşemenin taşıma gücünü azaltarak yükü taşıyamayacak hale gelirse orta kolonlar askıda kalmak suretiyle döşemenin çöktüğünü, dış duvar veya bölme duvarlarının tehlikeli şekilde çatladığını görmek her an olasıdır. Döşeme üzerinde suyun birikmesine engel olmak için kapı ve merdiven önlerine yığılmış enkazı kaldırarak suyun boşaltılması veya döşemenin delinerek aşağı kata akıtılması ge­rekir. Olanak varsa döşeme üzerindeki eşyanın tümden boşaltılması çalışma güvenliğini sağlar.

Etermit örtülü çatıların altındaki aksamın yanması ve etermit örtü üzerindeki boşluklara basmak yanan çatının içine düşülmesine neden olur. Bu tür çatılarda iki etermitin birleştiği yer ve altındaki kiriş ile bağlandığı noktalar en da­yanıklı yerlerdir. Bunun dışındaki bölgeler normal ağırlıktaki insanı dahi taşımayacak kadar dayanıksızdır. Bu nedenle zorun­lu olmadıkça çatı üzerinde dolaşmamak gerekir. Müdahale çatı ara­sından, hariçten otomatik merdiven ile veya diğer el merdivenleri ile yapılır.

Merdiven aydınlıkları üzerine gelen çatı kısmındaki demir veya ahşap çerçeveli camlar üzerine basıldığı an kırılarak basan kimsenin merdiven boşluğuna düşmesine neden olur. Bu aydınlık üzerinden geçilmesi gerekiyorsa merdiven veya kalas uzatılarak geçilmelidir.

Karlı ve aydınlık havalarda dik eğimli ça­tılar üzerinde yangın söndürülürken hortumların mutlaka bağlan­ması (hortum ipleri, can kurtaran ipleri vs.) gerekir. Çalışan personelin her hangi bir durumda düşmemesi için baca veya çatı kirişlerine emniyet kemerinden tespit edilmelidir.

Rabiç sıvaları genellikle ahşap bir iskelet üzerine rabiç teli veya kümes teli üzerinde 4-5 cm. kalınlığında harç ile sıvanmasıdır. Bu sıvanın tutunduğu ahşap iskele­tin yanması durumunda doğal olarak sıvalı tavanın dökülüp yıkıl­masını gerektireceğinden tel sıvayı ateşe dayanıklı malzeme ola­rak sayamayız. Tavanları bu şekilde yapılmış oda ve salonların üstü yanarken tavan iskeletinin yanması sonucu çökme olacağından altında bulunmamak gerekir.

Fazla ısı ve duman bulunan kapalı yerlere girerken veya orada çalışırken girenlerin üzerinde daima koruyu­cu cihazlar ve belinde kılavuz ipleri bulunmalıdır. Koruyucu cihazlar yoksa bu gibi yerlere emekleyerek girilmesi duman ve ısıdan nispeten korur. Duman ve ısınan hava, normal havadan hafif olduğundan yüksek kısımlarda bulunacağından, ayakta yürüyerek girilmesi giren kişinin hareketine olanak vermez.