Yaylacılık

    İlçemizde en önemli geçici yerleşme şekli yaylalardır. İlçemiz sınırları içindeki yaylacılıkta giderek bir gerileme söz konusudur. İskilip’te yakın zamana kadar on kadar faal yayla yerleşme bulunuyordu. Bunlar; Seki aylası, Karaağaç, Çuhalar, Karlı, Serdaroğlu, Ayran gölü, Kozcağız, Yalak, Ahlât arası ve Mengüler yaylaları idi. Bu gün sadece Seki, Karaağaç ve Çuhalar yaylalarında yaylacılık faaliyeti sürdürülmektedir.

    Yaylacılık faaliyetlerinin devam ettiği ve İskilip yaylacılığını bugün için temsil eden Karaağaç, Çuhalar ve Seki yaylaları; Anatolid Orojenik Kuşağında güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan Köroğlu Dağlarının en yüksek kabartılarından Kös Dağı’ nın güneye bakan yamaçlarında bulunmaktadırlar. İskilip ilçe merkezine 35 ile 38 km. uzaklıkta bulunan bu yaylalardan Seki yaylası, Yaylacık seki Köyü merkez mahallesinin kuzeyinde ve mahalleye yaklaşık 3-4 km uzaklıktadır. Çuhalar Yaylası ile Karaağaç Yaylası aynı yerde kurulmuşlardır. Bağlı bulundukları köylerin kuzeyinde yer alan bu iki yaylanın birbirlerine uzaklığı 600-700 m. arasındadır. Bu yaylalardan Karaağaç Yaylası, Kös Dağı eteklerindeki Çiçekli Tepesi sırtlarında kurulmuştur. Çuhalar yaylası ise Kös dağı güneyindeki Döme tepesinin güneye bakan yamaçlarında kurulmuş olup bağlı bulunduğu köye yaklaşık 6 km uzaklıktadır. Seki, Karaağaç ve Çuhalar yaylalarında yaylacılığın kısıtlı da olsa halen devam etmesini teşvik eden nedenlerden biri de, yörenin iklim özellikleridir. Yaylacı köyler ve yaylalar sahası, karasal iklimin yayılış alanı içerisindedir.

    Yükseltinin 1400 ile 1650 m. arasında değiştiği sahada, karasallık yükseltiye bağlı olarak da artar. Yörede İlkbahar aylarında hava sıcaklığının artması sadece tarımsal faaliyetleri değil, bunun yanı sıra, yaylalara göç hazırlıklarını da başlatır. Kar örtüsünün yayla alanlarında tamamen kalktığı mayıs ayının ortaları, yaylacı ailelerin yaylaya ilk çıkış zamanıdır. Yayladan köylere göç zamanı da, sıcaklık değerlerinin, bilhassa gece düşük sıcaklık değerlerinin yaşanmaya başlandığı eylül ayı olması, sıcaklık faktörünün yöre yaylacılığı için önemini açıkça ortaya koymaktadır. Yükseltiye bağlı olarak artan yağış değerleri, yaz aylarında dahi gür otlak alanların yaylalarda varlığını sürdürmesine sebebiyet vermiştir. Yayla sahası ve yakın çevresinin başlıca bitki örtüsü karaçam, sarıçam, meşe ve ardıçtan oluşan park görünümlü kuru ormanlar ile antropojen step ve ağaçlı stepten oluşmaktadır. İskilip yöresi yaylalarında en önemli ekonomik faaliyet, hayvancılıktır. Yaylacı aileler süt ürünleri üretebilmek, daha fazla hayvan besleyebilmek ve kışlık hayvansal gıdalar üretmek amacıyla yaylalara çıkarlar. Yörede yaylaya göç zamanını iklim koşulları, devamlı yerleşmelerdeki tarla tarımına yönelik faaliyetlerin süresi ve ilköğretim okullarının tatile girmesi gibi bir takım nedenler belirler. Yaylalardan göçler, yaylaya çıkışlara benzer şekilde olur. Aileler birbirinden bağımsız şekilde belirlenen günlere yakın yaylalardan ayrılırlar. Çuhalar ve Karaağaç yaylalarında dönüş tarihi eylül ayının ilk haftası içerisinde olurken, Seki yaylasında geç başlayan yaylacılık genelde ağustos ayının ilk haftası tamamlanır.